Jij op school.
Door de koude buitenlucht zijn je wangen knalrood geworden. Je vingertoppen prikken onder je handschoenen en de kou begint ook je schoenen binnen te sluipen. Gelukkig ben je na tien kilometer fietsen bijna op school in Assen. Het één na laatste leerjaar, maar je bent er nog lang niet klaar mee. Ondanks dat het oorlog is, gaat school al die jaren gewoon door. Je begint wel te merken dat er wat dingen veranderen. De Duitsers hebben de school bezet en het is een groot mysterie hoe het met de examenklas zal aflopen.
​
Terwijl je stevig doortrapt, stapt er uit het niets een man de weg op. Je herkent hem niet, maar je ziet al snel dat dit niet zo maar iemand is: een Landwachter van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). ‘’Afstappen!’’ schreeuwt hij. Met piepende remmen stop je op slechts centimeters afstand van de Landwachter. Een zenuwachtig gevoel bekruipt je lichaam, want je weet al waar dit over gaat. De Duitsers hebben beslag gelegd op alle fietsen, maar jij hebt die van jou mogen houden omdat je hem nodig hebt voor school. Moeder heeft je nog zo gewaarschuwd: ‘’Neem je vrijstelling altijd mee!’’ Maar je bedenkt je dat je hem vandaag bent vergeten. De Landwachter heeft geen zin om je excuses aan te horen en heeft andere ideeën.
​
De Landwachter grijpt je in de kraag vast en probeert je te intimideren met dreigementen. Met zijn gezicht vlakbij dat van jou roept hij: ‘’Jij bent een onderduiker, we zullen het wel zien!’’ Met een stevige greep sleept hij je mee naar de Groningerstraatweg in Assen, naar het café dat de Duitsers gebruiken als hoofdkwartier. ‘’Hij is een onderduiker, hij heeft geen Ausweis!’’ roept de man. Snel probeer je hem te verbeteren: ‘’Nee, dat ben ik helemaal niet. Ik ben mijn vrijstelling vergeten!’’ Je voelt je steeds zenuwachtiger worden, maar niet door de schreeuwende Duitsers en Landwachters. Vanuit je ooghoek zie je de klok tien over half negen slaan. ‘’Ik kom te laat’’, is het enige waar je nog aan kunt denken.
​
Je bent er klaar mee. De onvriendelijke Landwachters blijven je beschuldigen van onderduiken en de klok tikt door. Je denkt goed na over je volgende zet en bedenkt al snel de oplossing. Tuurlijk, hoe kon je dat vergeten! Je laat de Landwachter niet uitpraten en roept: ‘’Bel het gemeentehuis in Vries, zij kunnen u vertellen dat ik geen onderduiker ben.’’ De Landwachters kijken je verontwaardigd aan, waarop een van hen doet wat je hem vraagt. Zoals je al had verwacht, krijgen ze het antwoord dat je zelf ook al hebt gegeven: je bent geen onderduiker. Chagrijnig druipen de Landwachters af en laten je weggaan. Snel terug de fiets op, want je bent al veel te laat voor school! En dat zal de directeur niet waarderen…
​
Je staat buiten het café in Assen, met de fiets aan je hand. Waar wil je nu naartoe?​